نخل گردانی دیده‌اید؟
نخل‌گرداني يكي از قديمي‌ترين مراسم مذهبي مرتبط با عاشورا به شمار مي‌رود. نخل جعبه‌اي چوبي به شكل سرو است كه ايرانيان اعتقاد دارند نمادي از تابوت امام حسين (ع) به شمار مي‌رود. از اين رو احترام ويژه‌اي براي آن قائل هستند. نخل گرداني به عنوان ميراث ناملموس به ثبت ملي رسيده است. با مجله گردشگري دلتا همراه باشيد تا درباره اين آئين سنتي كه هر ساله گردشگران زيادي را به سوي خود مي‌كشاند، بيشتر بدانيد.
قديمي‌ترين نخل ايران
قديمي‌ترين نخل ايران در يزد و در كنار تكيه اميرچخماق قرار دارد. هر ساله در محرم، در حالي كه سياه‌پوش شده بين عزاداران گردانده مي‌شود. نخل گرداني يزد يكي از مشهورترين نمونه‌هاي آن در ايران است. همچنين در بسياري از شهرها و روستاهاي ايران اين رويداد برگزار مي‌شود. نخل گرداني روستاي تاريخي ابيانه نيز هر ساله گردشگران زيادي را به سوي خود مي‌كشاند. در هر شهري نخل را به سبك و سياق ويژه‌اي مي‌آرايند. با اين حال، كليات آماده كردن آن يكي است و تفاوت محسوسي با ديگر شهرها ندارد.
نخل چيست؟
نخل جعبه‌اي چوبي است. مي‌تواند به شكل درخت سرو باشد و يا حتي مستطيل. نخل نمادي از تابوت امام حسين (ع) است. پيش از آغاز محرم نخل را آماده مي‌كنند و زينت مي‌دهند. با پارچه‌هاي سبز و سياه آن را مي‌پوشانند و با تزئيني‌جات مخصوص آن را مي‌آرايند. در اصطلاح يعني نخل را لباس مي‌پوشانند. نخل روي چند تيرك چوبي بزرگ قرار مي‌گيرد. به كل فرآيند آماده سازي نخل براي ايام دهه محرم، “نخل بستن ” مي‌گويند. امروزه نخل‌ها بيشتر با پارچه‌هاي كتيبه‌دار چاپي و يا گلدوزي شده تزئين مي‌شود.
آداب نخل گرداني
نخل كه نمادي از تابوت امام حسين (ع) و يارانش است، حرمت ويژه‌اي دارد. بنابراين با آداب خاصي آن را حركت مي‌دهند. معمولا افراد هر محله يا روستا، در قسمت مشخصي از نخل قرار مي‌گيرند و اين جايگاه از پيش تعيين شده است.
بعد از آنكه افراد سر جاي خود قرار گرفتند، تيرك‌هاي چوبي را همزمان بلند مي‌كنند و نخل از جاي خودش حركت داده مي‌شود. معمولا نخل را سه بار در ميدانگاهي يا مسجد اصلي شهر يا روستا به حركت در مي‌آورند و سپس آن را با احترام سرجاي خودش قرار مي‌دهند.
بعد از مراسم محرم، مجدد لباس و تزئينات نخل را خارج مي‌كنند تا در محرم سال آينده از آن استفاده كنند. در بعضي نواحي، روسري و شال به نخل تقديم مي‌كنند. اين روسري‌ها نذري هستند و براي حاجت روايي به نخل آويزان مي‌شوند. برخي از افراد نيز براي تبرك يكي از آنها را بر مي‌دارند تا بنا به باورشان حاجت روا شوند.
زيورآلات نخل
در گذشته بر بالاي پيشاني نخل آينه‌اي بزرگ يا تمثال حضرت علي (ع) نصب مي شد و شمشيرها و سپرهاي قيمتي و خوش ساختي هم از آن آويزان مي كردند. درون نخل را هم زنگ‌هاي بزرگي آويزان مي‌كردند كه هنگام حركت نخل به دست كودكاني كه درون نخل نشسته اند، به صدا در مي‌آيد و تكان داده مي‌شود. امروزه اين قبيل تزئينات كمرنگ‌تر از گذشته براي نخل آرايي استفاده مي‌شود.
شغل موروثي
نخل بستن شغلي موروثي است و معمولا در خانواده‌ها از نسلي به نسل ديگر منتقل مي‌شود. مهارت بالايي نيز نياز دارد. به كسي كه مسئول نخل بستن و متولي امور مربوط به آن است “باباي نخل” مي‌گويند. نخل بندي و حركت دادن آن در بسياري از شهرها و روستاهاي ايران اجرا مي‌شود.
[ بازدید : 59 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]
